Veilige gemeente en vertrouwenspersonen

beleid

De Hervormde Gemeente Rotterdam Centrum (HGRC) moet een veilige plaats zijn voor iedereen. Voor ongewenst gedrag is geen plek. De nadruk bij het voorkomen hiervan ligt in het actief cultiveren van open menselijke verhoudingen waarin geen barrière bestaat voor het aankaarten van negatieve gevoelens, ondersteund door een netwerk van vertrouwenspersonen. Formele vertrouwens­instrumenten, zoals handtekeningen onder gedragscodes en verklaringen omtrent het gedrag, spelen een secundaire rol.

De HGRC omvat naast een aantal wijkgemeenten ook meerdere diaconale projecten. In alle gevallen wordt een beperkt aantal professionele krachten ondersteund door een niet altijd even vast omlijnde groep vrijwilligers. Zeker in een wijkgemeente kan ieder lid op enig moment vrijwilliger zijn, al is het maar om een bloemetje te bezorgen bij een ziek gemeentelid. Voor het beleid wordt daarom onderscheid gemaakt tussen vrijwilligers met incidentele en structurele taken. Omdat de rolverdeling per wijkgemeente of diaconaal project verschilt, is het aan die afzonderlijke wijkgemeenten/projecten om (schriftelijk) vast te leggen welke vrijwillige functies zij als structureel beschouwt. Tot de structurele vrijwilligers behoren in elk geval de leden van kerkenraden, colleges en door de AK benoemde stichtingsbesturen.

De Algemene Kerkenraad is verantwoordelijk voor de vaststelling en uitvoering van beleid, maar laat zoveel mogelijk ruimte aan de afzonderlijke wijkgemeenten/projecten. De kerk wordt immers van onderop gedragen. Een belangrijk uitgangspunt is verder dat het veiligheidsbeleid, bijvoorbeeld door rigide uitvoering, niet zelf een bron mag worden van gevoelens van onveiligheid.

Gedragscode en bewustwording

De HGRC onderschrijft de gedragscode voor vrijwilligers van de PKN. Alle wijkgemeenten/ projecten brengen deze actief onder de aandacht bij hun achterban, ten minste door prominente plaatsing op de website. Alle leden van de gemeenschap worden geacht zich hieraan te houden. Professionals en structurele vrijwilligers worden geacht de gedragscode actief te kennen. De gedragscode komt ter sprake in het startgesprek voordat de werkzaamheden beginnen.

Wijkgemeenten/projecten bespreken in het startgesprek ook de ervaring van de betrokkene met de onderwerpen uit de gedragscode. Indien daar behoefte aan is faciliteren wijkgemeenten/projecten scholing van professionals en vrijwilligers, bijvoorbeeld door hen een door de landelijke kerk aangeboden training te laten volgen.

Integraal onderdeel van de bewustwording rondom de gedragscode is het communiceren van vertrouwenspersonen bij wie mensen terecht kunnen als zij meer willen weten over de gedragscode of een mogelijke overschrijding willen aankaarten.

Vertrouwenspersonen

De HGRC organiseert de vertrouwenspersonen in drie lagen. Iedere laag draagt er zorg voor dat de vertrouwenspersonen geëquipeerd zijn voor de rol die zij op zich nemen, bijvoorbeeld door het aanbieden van training. Vertrouwenspersonen rapporteren jaarlijks over hun werkzaamheden binnen de laag waarin zij actief zijn.

  1. Wijkgemeenten/projecten zorgen voor tenminste één vertrouwenspersoon, zodat mensen laagdrempelig terecht kunnen voor vragen over de gedragscode en zo nodig doorverwijzing naar vertrouwenspersonen op het niveau van de HGRC. Het staat wijkgemeenten/projecten vrij om een uitgebreidere structuur van vertrouwenspersonen in te richten. Echter, te allen tijde moet hierbij de mogelijkheid gecommuniceerd worden om een kwestie aanhangig te maken op het niveau van de HGRC. Het staat wijkgemeenten/projecten eveneens vrij om alleen een contactpersoon aan te wijzen, die kan uitleggen hoe het onderwerp op het niveau van de HGRC aan te kaarten.
  • De HGRC stelt een vertrouwenscommissie in van tenminste vier personen. Deze is zodanig samengesteld dat er altijd tenminste één man en één vrouw beschikbaar zijn die niet verbonden zijn aan  de wijkgemeente/ project waarbij degene betrokken is die iets bespreken wil.
  • De landelijke kerk heeft een Meldpunt Seksueel Misbruik in Pastorale- en gezagsrelaties (SMPR). Deze functioneert buiten verantwoordelijkheid van de HGRC. De HGRC communiceert naar haar achterban het bestaan van de SMPR en dat het niet nodig is om eerst de eigen vertrouwenspersonen te benaderen voordat men contact zoekt met de SMPR.

De volgende personen zijn door Algemene Kerkenraad van de Hervormde Gemeente Rotterdam Centrum, als coördinator van het veiligheidsbeleid, benoemd als centrale vertrouwenspersonen voor de Hervormde Gemeente Rotterdam Centrum:

Verklaring Omtrent het Gedrag

In het maatschappelijke verkeer is het steeds gebruikelijker om van vrijwilligers een Verklaring Omtrent het Gedrag te verlangen. Dit instrument staat op gespannen voet met de Bijbelse opdracht om vergeving te schenken voor misstappen in het verleden. Tegelijkertijd is de AK zich ervan bewust dat die opdracht geen reden mag zijn om blind te blijven voor de impact die gedrag uit het verleden kan hebben op het heden – zowel in het gedrag van de betrokkene zelf als in de perceptie van derden.

Al met al is er reden om terughoudend om te gaan met de VOG als instrument om de geschiktheid van iemand voor een bepaalde rol te beoordelen. In elk geval kan het ontbreken van een VOG nooit de enige grond zijn om iemand uit een rol te weren.

De HGRC vraagt een VOG aan voor alle professionals in de organisatie. De HGRC vraagt een VOG aan voor structurele vrijwilligers die contact hebben met kwetsbare groepen, indien de betreffende wijkgemeente/project daarom vraagt. Voor beheerders van financiën bij CvK, CvD en vermogensstichtingen vraagt de HGRC een VOG aan. De HGRC vraagt desgewenst op verzoek van wijkgemeenten en projecten een VOG aan voor beheerders van financiën op het betreffende decentrale niveau.